Neler Yapıyoruz?
Nefret söylemi ve ayrımcılık, toplumda kutuplaşmaya neden olarak nefret söylemi ve ayrımcılığın hedefindeki bireyleri ve toplumsal grupları negatif olarak etkiliyor. Bununla birlikte kitlesel olarak yaygınlaşan çevrimiçi nefret söylemi, dezavantajlaştırılmış grupları ya da bireyleri doğrudan hedef göstererek toplumsal linç veya şiddete yol açabilecek riskleri de beraberinde getiriyor. Nefret söyleminin dezenformasyon ile kesişmesi ise azınlıklara yönelik ayrımcılığı daha da derinleştiriyor. Bu derinleşme ise giderek kutuplaşan kamusal söyleme yol açtı.
SAHNE: insan haklarının korunması için sahte haber ve nefret söyleminin yapay zeka ile tespiti
Türkiye’de barışçıl iletişime, toplumsal kutuplaşmanın azaltılmasına katkıda bulunmayı amaçlanan Sahne Projesi, insan haklarının korunması için sahte haber ve nefret söyleminin yapay zeka ile tespiti yoluyla belirlediğimiz kategorilerde toplumsal kutuplaşma ekseninde raporlar ve içerik üretiyoruz. Dezenformasyonu, nefret söylemi ve ayrımcı dilin önlenmesine katkıda bulunmak için yerel gazetecilere, gençlere, sivil toplum kuruluşlarına çevrimiçi ve yüz yüze eğitim programları geliştiriyoruz. Toplumsal barış inşasına destek olmak amacıyla sivil toplum kuruluşları için alt hibe programı sağlıyoruz. Beraber incElemek ve sık dokumak için SAHNE topluluğumuza katılabilirsin.
Nasıl Yapıyoruz?
Dezenformasyon ve nefret söylemi toplumsal barışın inşası için risk oluştururken demokrasiye ve karar alma mekanizmalarına ve hatta yurttaşların katılımına müdahale eder, kamuoyunda yanlış bilginin çeşitli çıkar grupları için yayılımını sağlayarak toplumsal kutuplaşmayı derinleştirir.
Ancak dezenformasyona karşı bütünüyle savunmasız değiliz. Gazeteciler, bağımsız içerik üreticileri, akademisyenler, veri bilimciler ve medya çalışmaları alanında çalışan sivil toplum kuruluşları dezenformasyon ve nefret söylemiyle mücadele etmek için çeşitli yöntemlerle izleme ve araştırma yapmakta, savunuculuk kampanyaları oluşturmakta, karar alıcılara etki etmek amacıyla lobicilik faaliyetleri yürütmekte ve çeşitli doğrulama mekanizmaları için yapay zekâ ile insan haklarının korunması için sistemler geliştirmektedir.
Twitter ağırlıklı olarak sosyal medya platformlarında belirlediğimiz kategorilerde anahtar kelime ve hesap bazlı izleme yaparak nefret söylemi ve sahte haberleri tespit ediyoruz. Geliştirdiğimiz tespit algoritmasına entegre bir şekilde çalışan erken uyarı sistemi, nefret söyleminin ve sahte haberlerin sosyal medyada yayılma biçimine ve hızına odaklanarak sahte haberlerin yayılımını azaltmayı ve nefret suçları ve nefret söyleminin önüne geçmeyi hedefliyoruz.
Neden #İncEle?
“incEle” mottosu, toplumsal kutuplaşmayı arttırabilecek içeriklerin sosyal medyada çok daha hızlı yayılabileceği gerçeğinden yola çıktı. Sosyal medyada içerikleri paylaşırken, beğenirken, yaygınlaştırırken yavaşlamayı, içerik tüketicileri olarak içerikleri incelemeyi ve “ince elemeyi” teşvik etmeyi amaçladık. İçeriği inceleyerek ve ince eleyerek sosyal medyada dezenformasyon ve nefret söyleminin yaygınlaşmasını önleyebilirsin.
Her türlü ayrımcılığa karşı çevrimiçi platformlarda içeriğin dolaşıma girmesi ve etkileşiminin hızla yayılmasını önlemeye ilişkin farkındalığın artmasına ve izlenmesine dair çalışıyoruz. İncEleyerek nefret söylemi ve dezenformasyonu önlemenin, içeriği eleyerek paylaşmanın toplumsal barış inşasına katkı sağlayacağını, toplumsal barışın inşası ile ifade ve düşünce özgürlüğü bağlamında yurttaşlık katılımının destekleneceğine inanıyoruz.
Neleri #İncEliyoruz?
İncelediğimiz içerikler öncelikli olarak Twitter verilerinden oluşuyor. İncelemelerimizde Twitter verilerini merkeze almamızın birkaç sebebi var:
- Toplumsal kutuplaşmanın somutlaştığı eksenlerin hızlı bir şekilde belirginleşmesi,
- Twitter platformunda kullanıcılar arası etkileşim olanağının daha kolay ve hızlı olması,
- Metin temelli bir platform olmasıdır.
İncelemelerimizi belirli özelliklere sahip içerikleri kesintisiz bir şekilde izleyerek gerçekleştiriyoruz. Söz konusu özellikler; içeriğin kim tarafından üretildiği ve içerikte kullanılan kelimeler olmak üzere iki ana başlık altında toplanıyor. İncelemelerimiz, sosyal medyadan topladığımız veriye dayalı olarak nefret söylemi ve sahte haberlerin yer bulabileceği gündemler üzerinden şekilleniyor. Sosyal medyada gündem olan münferit olaylar ve belirlediğimiz kategoriler kapsamında düzenli izlemeler incelemelerimiz içerisinde bulunabiliyor.
Blog
Çalışma alanlarımızın odağı sahte haber, nefret söylemi ve ayrımcı dili önleyerek toplumsal barışa katkı koymaktır. Çalışmalarımızı eleştirel ve veriye dayalı bir bakış açısıyla insan hakları konusunda gelişme sağlamak için hak temelli bir yaklaşımla toplumsal, politik ve kültürel bağlamı dikkate alarak ortaya koymaya çalışıyoruz.
Bu çerçeve kapsamında dört ana faaliyetimiz:
İncEle Alt Hibe Programı ve proje faaliyetlerinin bir parçası olarak bu çağrı, Türkiye’de yaşayan yurttaşları nefret söylemi ve sahte haberlerin yarattığı tehlikeler konusunda uyarmayı, bu tehlikelere karşı duyarlı hale getirmeyi ve sivil toplum kuruluşlarını insan hakları odaklı ve nefret söylemi, ayrımcı dil ve dezenformasyonla mücadele eden karşı anlatılar geliştirmeleri için desteklemeyi amaçlamaktadır. Hibe yararlanıcılarının projeleri, inceleyerek sahte haber, nefret ve ayrımcı söylemleri önlemenin önemi konusundaki farkındalığı güçlendirecektir.
SAHNE topluluğun bir parçası olarak sosyal medyada nefret söylemi ve dezenformasyonun önlenmesine portala giriş yaparak katkıda bulunabilirsin. Birlikte incelemeye destek olmak için sivil toplum kuruluşlarına İncEle alt hibe desteği sağlıyoruz.
Toplumsal barışa katkı koymak ve dezavantajlaştırılmış gruplara ilişkin toplumsal olarak ortaya çıkan önyargıların, ayrımcılığın önüne geçmek için geleneksel medya ve yeni medya son derece önemli bir rol oynuyor. Sosyal medyada kutuplaştırıcı söylemin önüne geçmek için politika, sivil toplum ve gazetecilik kategorilerinde izleme çalışmaları gerçekleştiriyoruz.
